Nysa Antik Kenti Aydın İline 30 km uzaklıkta olan Sultanhisar
ilçesinin kuzeyinde, Aydın Dağlarının güneye bakan yamacında, Tepecik deresinin
çevresinde bulunur. Nysa Antik Kenti Tepecik deresinin oluşturduğu derin bir
boğazın iki yakasına kurulmuş iki şehirden meydana gelir. İki şehir birbirine
üç köprü ile bağlanır. Antik kentin altın çağlarını yaşadığı dönemde yaklaşık 40 bin kişinin şehirde yaşadığı
düşünülmektedir. Nysa Antik Kentinin kuruluşunun MÖ 6. Yüzyılda dayandığı ifade
edilmektedir.
Ünlü coğrafyacı ve gezgin Strabon’un burada eğitim aldığı
bilinmektedir. Kentte bulunan Gymnasium ve Kütüphane parlak dönemlerinde kentin
bir eğitim merkezi olduğunu göstermektedir. Nysa Antik kenti kütüphanesi MS 2. Yüzyılda yapılmıştır ve Efes
Antik Kenti kütüphanesinden sonra Anadolu’da en iyi korunmuş kütüphanelerden
biridir. Nysa Antik Kenti özellikle Roma döneminde mimari açıdan büyümüş ve
çeşitli mimari eserler kazanmıştır.
Nysa Antik kentinde MÖ 1. Yüzyılda yapıldığı
düşünülen 12 bin kişilik antik tiyatro bulunur. Tiyatronun sahne alanı
yaklaşık 27 metre genişliktedir. Tiyatronun sahne yapısında çok iyi korunmuş
durumda olan şarap tanrısı Dionysos
(Bacchus) kabartmaları bulunur. Ayrıca Antik Kentte 700 kişi kapasiteli “meclis
binası” (Bouleuterion) bulunur. Meclis binası MS 1. Yüzyılda yapılmıştır. Nysa
Antik Kenti Meclis Binası Kütüphane gibi antik kentin iyi korunmuş
yapılarındandır. Nysa antik kenti stadyumu şehrin ortasından geçen akarsu
üzerinde inşa edilmiş 30 bin kişi kapasiteli bir yapı ve zamanında burada gladyatör dövüşleri yapıldığı
biliniyor.
Nysa Antik Kentinde Bizans döneminden kalma
sur kalıntıları, geç Roma dönemine ait eğitim döneminde eğitim alanı olarak
kullanılan Gymnasium, 30 bin kişi kapasiteli bir stadyum, Roma köprüsü
kalıntıları, Agora, Roma Hamamları ve Nekropol ve Nekropol içerisinde bulunan
lahit mezarlar bulunmaktadır.
Antik kentin kuruluşu ile ilgili farklı
bilgiler bulunmaktadır. Antik dönem tarihçisi ‘Stephanus’ MÖ 3. yüzyılda Seleukos’un
oğlu I. Antiokhos Soter tarafından eşi adına şehri kurdurduğunu belirtmiştir.
Coğrafyacı ve gezgin Strabon’a göre ise, “Athymbros”, “Athymbrados” ve “Hydreleos”
adında üç kardeşinin kurduğu üç köy ilerleyen yıllarda birleşerek Nysa antik
kentini oluşturmuştur.
Nysa antik kentine gitmek için Denizli – Aydın karayolu
üzerinden Sultanhisar ilçesi yönüne
dönmelisiniz. Sultanhisar ilçesi anayola 3 km mesafede, Nysa antik kenti ise
Sultanhisar ilçesine 3 km mesafededir. Aydın şehir merkezinden gidenler için
toplam mesafe yaklaşık 33 km, Denizli şehir merkezinden yola çıkanlar
için toplam mesafe yaklaşık 100 km’dir.
Daha Büyük Görüntüle
Nysa Kütüphanesi
Nysa Kütüphanesi Roma İmparatorluk Döneminde
MS 2. Yüzyılda İmparator Hadrianus
döneminde İmpartorluğun Karia bölgesinin Nysa Antik Kentinde kurulmuştur.
Kütüphanenin iki yada üç katlı olduğu düşünülmektedir.
Nysa Kütüphanesi, Nysa antik kentinde bulunan
gymnasium'un 150 metre kuzeyinde, tiyatronun batısında yer alır. Kütüphane
yapısal olarak Efes Antik kentinde bulunan Celsus
Kütüphanesine benzer. Yapının dış duvarlarında gözler bulunmaktadır, bu
gözlerde süsleme amaçlı çeşitli heykeller olduğu düşünülmektedir. Kütüphane
duvarları iç ve dış duvar olmak üzere iki katlıdır. İki duvar arasında havalandırma
boşlukları bulunur. Kütüphanenin okuma salonu 13.4 metre boy ve 8.70 metre ene sahiptir. Kütüphanenin
aydınlatılması için pencereler kullanılmıştır. Kütüphane içerisinin renkli
mermerlerle süslenmiş olduğu günümüzde yapı içerisinde bulunan çok sayıda kırık
renkli mermerden anlaşılmaktadır.
Nysa Kütüphanesinin tek başına bir kurum gibi
değil şehirde bulunan Gymnasium’a bağlı olarak çalıştığı düşünülmektedir. Nysa
Kütüphanesindeki kazılar ilk defa 1907 yılında başlamıştır. Aralıklarla devam
eden kazılar halen sürmektedir. Kütüphanede
papirüs ve parşömen rulolar ve yazma eserler uzun süre insanların
hizmetine sunulmuştur.
Nysa Kütüphanesi antik çağda Nysa antik
kentinin bir kültür merkezi olması yönünde büyük katkı sağlamıştır. Amasyalı
olduğu bilinen ünlü antikçağ
coğrafyacısı ve gezgin Strabon’un eğitim almak için bu şehre gelmiş
olması şehrin antik çağda bir eğitim ve bilim merkezi olduğunu bize
kanıtlıyor.
Nysa Antik Kentinde Doğan Ünlü Kişiler
-
Stoik filozof Apollonios,
-
Strabon’un öğretmeni Aristodemos
ve Sostrados,
-
Romalı konsül Pompeius ve
çocuklarını yetiştiren öğretmenler Nysa’lıdır.
